De langdurige effecten van ziek personeel in kinderopvang & onderwijs

De personeelstekorten in het onderwijs en de kinderopvang zorgen al jarenlang voor een hoge werkdruk. Medewerkers hebben steeds meer taken en als iemand uitvalt, is vervanging nauwelijks te regelen. Dit verhoogt de druk op de collega’s achterblijven en vergroot de kans op ziekteverzuim nog verder. Niet verrassend dus dat het ziekteverzuim in deze sectoren structureel hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. 

Cijfers zeggen veel over het ziekteverzuim

De cijfers laten zien hoe groot het probleem is. In 2024 was het ziekteverzuim in het basisonderwijs gemiddeld 7,2 procent, terwijl het landelijk gemiddelde op 5,2 procent lag. In de kinderopvang lag het verzuim zelfs nog hoger, op 7,7 procent. Ter vergelijking: in de zorg en welzijnssector, die bekendstaat om hoge werkdruk, was dat 7,3 procent. Omgerekend betekent dit dat op elke 100 medewerkers in het basisonderwijs ruim 7 ziek zijn, terwijl dat landelijk iets meer dan 5 is. In de kinderopvang zijn dat bijna 8 medewerkers. 

Oorzaken van het hoge ziekteverzuim

Een belangrijke oorzaak voor het hoge verzuim is de grote verantwoordelijkheid die medewerkers dragen en de druk die zij ervaren van ouders, die hoge verwachtingen hebben rond de ontwikkeling en prestaties van hun kinderen. Veel medewerkers combineren hun werk bovendien met zorgtaken thuis, wat de belasting verder vergroot. Daarbij zorgen plannen voor gratis kinderopvang voor een groeiende vraag en dus nóg meer druk op het personeel. Deze toegenomen werkdruk werkt mogelijk verzuim in de hand en zet teams langdurig onder druk. “De plannen voor gratis kinderopvang vergroten de vraag naar de opvang, en daardoor de druk op het personeel. Die druk vertaalt zich mogelijk in verzuim, en dat werkt lang door in teams,” zegt Henri van Aon.

Ziekteverzuim is vaak werkgerelateerd

Een aanzienlijk deel van het ziekteverzuim in onderwijs en kinderopvang ontstaat door het werk zelf. Volgens het CBS is zo’n 30% van het verzuim in de kinderopvang, en 28% in het onderwijs, terug te voeren op factoren op de werkvloer. Denk aan stress, fysieke klachten door tillen of mentale uitputting door langdurige verantwoordelijkheid. Het positieve nieuws is dat werkgevers daar echt iets aan kunnen doen. Gerichte preventie en een betere werkverdeling kunnen verschil maken, ook al is de werkdruk lastig helemaal weg te nemen. 

Gevolgen van langdurig verzuim

Langdurige uitval heeft grote gevolgen. De werkdruk en belasting voor collega’s stijgen en voor werkgevers betekent het naast extra kosten ook een risico op verlies van kwaliteit, zeker als vervanging moeilijk te vinden is of nieuwe mensen minder kennis meebrengen. Voorkomen is dus beter dan genezen; het aanpakken van werkgerelateerde klachten is essentieel. “In onderwijs en kinderopvang draait alles om mensen. Een langdurig zieke collega heeft zowel een menselijke als een financiële impact. Het is belangrijk om daar vroeg op in te spelen,” aldus Henri van Aon. 

Hoe verlaagt u het ziekteverzuim?

Het aanpakken van verzuim begint met inzicht in de oorzaken. Door hierover met medewerkers te praten, ontstaat er grip op de situatie. Aon helpt organisaties met tijdige begeleiding, goede zorg en duidelijke afspraken over terugkeer naar werk. Vroege signalering en ondersteuning, zoals begeleiding bij klachten en toegang tot passende zorg, helpen om uitval te voorkomen. Ook inzicht in verzuimcijfers biedt aanknopingspunten om verbeteringen door te voeren. 

De rol van Aon

Aon ondersteunt organisaties bij het creëren van een gezonde en inspirerende werkomgeving. Samen kijken we welke aanpak het beste past. Denk aan: 

• Werkdrukonderzoek en verzuimadvies
• Begeleiding bij re-integratie en snelle toegang tot bedrijfszorg
• Inzicht in verzuim en trends via data & analytics
• Een collectieve zorgverzekering op maat 

Door tijdig te signaleren en passende ondersteuning te bieden, helpt Aon organisaties in de kinderopvang en het onderwijs om medewerkers vitaal te houden en ziekteverzuim terug te dringen. Bent u benieuwd naar de mogelijkheden? Neem gerust contact op voor meer informatie.